چالشهای همگرایی در اکو براساس نمونه اتحادیه اروپا

چکیده: بعد از جنگ جهانی دوم و کشته و زخمی شدن میلیونها نفر در سطح جهان بویژه قاره اروپا و ویرانی های ناشی از آن، نظریه پردازان و سیاستمداران، به فکر چاره جویی برای پیشگیری از وقوع مجدد چنین حوادث ناخوشایندی افتادند. بسیاری از اندیشمندان ریشه این جنگها و منازعات را وفاداری های ملی و فقدان وجود نهادهای فراملی کارآمد می دانستند و تنها راه حل پیشگیری را تغییر سطح وفاداری ها از سطح ملی به فراملی و ایجاد نهادها و ترتیبات فراملی ارزیابی کردند. بنابراین تلاش دولتها معطوف به گسترش همکاری های فراملی در چارچوب ترتیبات جهانی و منطقه ای شد. در عرصه جهانی سازمان ملل و در عرصه منطقه ای نیز نهادهایی مانند ناتو، ورشو، کمکون، جامعه اقتصادی اروپا و ... ظهور یافتند. در این میان همکاریهای منطقه ای به واسطه مجاورت جغرافیای، اشتراکات فرهنگی، تاریخی، اقتصادی و سیاسی با موفقیت بیشتری همراه بودند که نمود آن را می توان در اتحادیه اروپا یافت. فرایند همکاری در اروپا امروزه به صورت الگو و نماد همگرایی منطقه ای تبدیل شده است. پایه و اساس اتحادیه اروپا که دارای 27 عضو است را باید در اتحادیه ذغال و فولاد 1951 دانست که از همکاری شش کشور در بخش ذغال و فولاد، به همکاری در عرصه سیاست خارجی و امنیت مشترک و پول واحد اروپایی در بین 27 کشور تسری یافته است. موفقیت روند همگرایی در اتحادیه اروپا به همراه روند جهانی شدن، سایر مناطق جهان را به تکاپو برای گسترش همکاری های منطقه ای انداخت. تشکیل پیمان عمران منطقه ای"آر. سی. دی" و خلف آن یعنی سازمان همکاریهای اقتصادی "اکو" در این راستا تلقی می شود. از جمله اهداف کشورهای موسس اکو، رشد و توسعه اقتصادی کشورهای عضو از طریق گسترش همکاری های فراملی بوده است؛ اما این سازمان باگذشت 25 سال از آغاز فعالیت خود نتوانسته آنچنان که شایسته و بایسته است به اهداف خود دست یابد و در مراحل اولیه همگرایی مانده است. بنابراین هدف پایان نامه حاضر تبیین علل موفقیت روند همگرایی در اتحادیه اروپا و همچنین تبیین موانع همگرایی در اکو می باشد. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی، انسجام در ساختارهای سیاسی و اقتصادی و لیبرال دموکراسی حاکم بر کشورهای اروپایی را از علل اصلی موفقیت اتحادیه اروپا می داند در مقابل عدم انسجام و ضعف در عرصه های سیاسی و اقتصادی را از علل ناکامی اکو می داند.